Dù giúp phát hiện hàng triệu bệnh nhân trong cộng đồng, các nền tảng dùng công nghệ theo dấu người dùng (contact tracing) vẫn chưa hoạt động hết công suất.
Đầu tháng 12, bang California ra mắt ứng dụng (app) truy dấu người nhiễm Covid-19 như một nỗ lực kiểm soát tốc độ lây lan của dịch bệnh. CEO Apple Tim Cook cho biết app này có nhiều cải thiện, vượt trội hơn so với những app khác. Qua đó, năng lực truy dấu người bệnh (contact tracing) của app có nhiều tiến bộ. Đây cũng là sản phẩm do Google và Apple bắt tay thực hiện từ tháng 3 năm nay.
Gần đây, contact tracing – cụm từ xuất hiện khá nhiều trên phương tiện thông tin đại chúng. Tên gọi này được hiểu như một loại công nghệ hỗ trợ nhà cầm quyền kịp thời phát hiện bệnh nhân Covid-19 ở bất kỳ đâu, tại mọi thời điểm chỉ với một app di động.
Tuy nhiên, 9 tháng trước, vai trò của những app dùng contact tracing vẫn chưa có vị thế rõ ràng. Rất ít lượt tải vì chúng cần lấy dữ liệu vị trí người dùng – một trong những điều khoản ảnh hưởng quyền riêng tư. Do đó, TheVerge nhận định rất khó trong việc nhân rộng mô hình để ngăn chặn tình hình đang trở nên căng thẳng.
“Đối với tôi, những nhà phát triển app nên đưa ra bằng chứng về tính hiệu quả của chúng”, GS. Ryan Calo – TGĐ Tech Policy Lab tại ĐH Washington, đánh giá, “cá nhân tôi vẫn chưa thực sự tin rằng liệu contact tracing có mang lại hiệu quả đáng kể hay không”.
Ở Mỹ, chính quyền các bang đã chi hàng trăm nghìn đô cho quá trình phát triển app dùng contact tracing. Cụ thể, Virginia rót gần 229.000 USD, trong khi New York xấp xỉ 700.000 USD bởi lẽ nền tảng trên di động thông minh là cách nhanh nhất để tiếp cận lượng lớn người dùng phổ thông.
Tuy nhiên, nhiều nơi ghi nhận độ phủ của app đang giảm tốc. Với New York, chỉ khoảng 5% số lượng công dân của bang tải COVID Alert NY – app do nhà chức trách New York phát hành từ đầu tháng 10. Cụ thể, có ít hơn 3.000 người trong số 180.000 người dương tính từ khi app ra mắt công chúng và tầm 800 người nhận thông báo về ca nhiễm xung quanh.
Người đại diện bang Nevada cho biết, tỷ lệ người dùng app của họ còn thấp hơn mức vừa kể, chỉ 4% trên tổng dân số của bang. Michigan cũng ở mức tương tự khi chỉ có 142 người thông báo bằng app rằng họ bị nhiễm bệnh. Virginia – bang đầu tiên thực hiện app contact tracing, có nhiều sáng sủa hơn. Gần 10% trên tổng số người dân và gần 20% lượng người trong độ tuổi từ 18 đến 65 sử dụng app.
Nhưng nhìn chung, chuyên gia phân tích cho rằng số lượng người tiếp cận app vẫn ở mức thấp so với kỳ vọng. Tỷ lệ người dùng app phải ở khoảng 60% trên tổng dân số của từng khu vực, theo báo cáo từ ĐH Oxford. Một vài nghiên cứu khác cho biết số lượng người dùng app có khi phải cao hơn nữa và song hành cùng hàng loạt biện pháp y tế cộng đồng mạnh mẽ.
“Sẽ chẳng có gì mong đợi với mức 20 hoặc 30%”, Isobel Braithwaite – Chuyên gia lâm sàng về Y tế công cộng thuộc ĐH College London, bộc bạch, “Tỷ lệ người dùng thấp dẫn tới tác động kém và mọi người vẫn có nguy cơ mắc bệnh”.
Tuy nhiên, theo TheVerge, trong một báo cáo chưa công bố từ Google và ĐH Oxford ghi rõ nếu 15% người dân bang Washington dùng app, sự lây lan của Covid-19 sẽ giảm xuống còn 8%. “Bất kể phương án nào có thể chặn lại tiến độ của dịch bệnh đều phải làm mạnh tay”, Mike Reid – Trợ lý giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại ĐH California, nhấn mạnh.
Đình An/chungta.vn
